Bán Chi Liên - Đặc điểm, Công Dụng Và Những Lưu ý Khi Sử Dụng

Bán Chi Liên được biết tới là vị thυốc nam được ứng dụng nhіều trong сác bài thuốc trị mụn nhọt, lở ngứa ngoài da. Đồng thời dược liệu này còn có khả năng hỗ trợ điều trị, đẩy lùi ung thư hiệυ quả. Cùng chúng tôi tìm hіểu về công dụng chữa bệnh của loài cây này trong bài viết dưới đây.

Cây bán chi liên là cây gì?

Bán сhi liên thường được gọi νới tên gọi khác là hoàng cầm râυ, nha loát thảo, cỏ đa niên. Đây là loại câу thuộc họ Bạc hà, có tên khoa học là Scutеllaria barbata Wall. Hoàng cầm râu là loài thực vật thân cỏ sống lâu năm.

• Đặc điểm cây thuốc: Thân cây dạng bò, khá thấp, cao trung bình chừng 15 – 20cm. Thân cây mềm và có 4 góc, phủ lông ngắn xung quanh. Lá mọc đối và thành hình phiến có hình mũi mác dài hoặc một số cây có dạng hình trứng hẹp. Chiều dài của lá khoảng từ 2 – 3cm. Phần lá dưới thân có cuống mảnh, còn phần lá trên ngọn thì không có.
• Đặc điểm hoa hoàng cầm râu: Hoa có màu xanh tím đặc trưng, râu dài chừng 2 – 4cm. Hoa có 2 môi, môi trên có 3 thùy còn môi dưới hình tròn. Hoa của cỏ đa niên mọc theo nhánh dài và nở vào mùa xuân. Đài hoa thường có dạng hình chuông và có lưa thưa lông.
• Đặc điểm rễ: Rễ bán chi liên dạng chùm xoắn hoặc có hình trụ tròn. Rễ cây hơi cong và sẽ nhỏ dần từ trên đỉnh xuống dễ. Rễ cây thấy nhăn theo đường dọc hoặc một số có đường vân hình mạng hoặc hình xoắn. Phía ngoài vỏ thì sần sùi và có màu vàng nâu, bên trong có màu vàng lục, rỗng ở phần chính giữa.
• Bộ phận dùng: Toàn cây có thể sơ chế làm dược liệu.
• Thu hái – sơ chế: Dược liệu thu hái vào mùa hè, sau khi thu hoạch sẽ rửa sạch rồi phơi hoặc sấy khô. Bảo quản rồi dùng dần.
• Bảo quản: Dược liệu cần được bảo quản nơi khô ráo thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời.

Vị thuốc bán chi liên

Tính vị

Vị hơi đắng, tính mát.

Quy kinh

Quy vào kinh Can.

Tác dụng dược lý

– Công dụng của bán chi liên theo Đông Y:

• Tác dụng: Chỉ thống, tiêu viêm, thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu và chống khối u tân sinh.
• Chủ trị: Viêm ruột thừa cấp, lao phổi xơ (áp – xe phổi), xơ gan cổ trướng, viêm gan, chấn thương, nhiễm độc do rắn hoặc côn trùng cắn.
• Dùng ngoài trị viêm vú, đòn ngã tổn thương, rắn độc cắn, mụn nhọt sưng đau, viêm mủ da,…

– Công dụng của bán chi liên theo nghiên cứu hiện đại:

• Bán chi liên chứa hợp chất scutellarein có tác dụng ức chế hoạt động của protein kinase C trong não chuột bạch.
• Thực nghiệm sàng lọc cho thấy, dược liệu có tác dụng ức chế nhẹ đối với tế bào máu ung thư.

Cách dùng – liều lượng

Dược liệu thường được dùng ở dạng sắc uống. Mỗi ngày dùng từ 20 – 40g, trong trường hợp cần thiết có thể tăng lên 80g/ ngày. Ngoàі ra сây bán chi liên tươi còn có thể được dùng đắp ngoài để trị các loại mụn nhọt, vết thương do sâu bọ cắn,…

Bài thuốc chữa bệnh từ vị thuốc bán chi liên

1. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư

• Chuẩn bị: Bạch hoa xà thiệt thảo 80g khô và bán chi liên 40g khô.
• Thực hiện: Đem sắc với 750ml nước lấy 200ml nước. Sau đó đem chia thành 2 lần uống (sáng – chiều). Nên để thuốc nguội hoàn toàn trước khi uống, có thể dùng trước khi ăn 1 tiếng hoặc dùng sau khi ăn 2 tiếng.
• Lưu ý: Không áp dụng bài thuốc này cho phụ nữ mang thai.

2. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư xoang hàm trên

• Chuẩn bị: Cúc hoa và bạc hà mỗi vị 5 – 10g, đại hoàng, sa sâm và bồ công anh mỗi vị 10g, sinh mẫu lệ, bán chi liên, bạch hoa xà thiệt thảo, huyền sâm, hoàng cầm, thạch kiến xuyên và sinh địa mỗi vị 30g.
• Thực hiện: Đem các vị sắc uống hằng ngày.

3. Bài thuốc trị bệnh ung thư mũi họng

• Bài thuốc 1: Đào nhân, đông qua nhân, ý dĩ và bạch anh mỗi vị 10 – 16g, tiểu kế, bán hạ chế gừng, đại kế và nam tinh lùi mỗi vị 8g. Đem các vị sắc uống, ngày dùng 1 thang.
• Bài thuốc 2: Thổ phục linh, thất diệp nhất chi hoa, hoàng dược tử, hạ khô thảo, bán chi liên, bạch hoa xà thiệt thảo, triết bối mẫu, bạch cương tàm, hoàng cầm, bạch mao căn và liên kiều mỗi vị 12g. Đem sắc uống đều đặn mỗi ngày.

4. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư thực quản (biểu hiện: họng khô, miệng khô, táo bón, ngực bỏng rát, mạch huyền tế sác)

• Chuẩn bị: Bắc sa sâm, bạch hoa xà thiệt thảo, nam sa sâm, sinh địa và bán chi liên mỗi vị 16g, hoàng liên 8 – 10g, hạ khô thảo, chi tử và bạch anh mỗi vị 12g, tỳ bà diệp tươi, huyền sâm, bồ công anh, đương quy, lô căn tươi và mạch môn mỗi vị 20g.
• Thực hiện: Sắc uống, ngày dùng 1 thang.

5. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư gan

• Chuẩn bị: Kê cốt thảo và tiểu kim bất hoán mỗi vị 15g, bán chi liên và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 20g.
• Thực hiện: Đem sắc uống, ngày dùng 1 thang.

6. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư bàng quang (biểu hiện: tiểu tiện khó, tiểu ra máu, mạch huyền hoạt sác, nước tiểu vàng, đau bụng dưới)

• Chuẩn bị: Hoạt thạch 20g, cù mạch, mộc thông và biển súc mỗi vị 10g, trạch tả, sinh địa, bạch anh, xa tiền thảo, sài hồ, thổ phục linh, hoàng cầm, long đởm thảo và chi tử sao mỗi vị 12g, bán chi liên và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 15g.
• Thực hiện: Đem sắc uống hằng ngày.

7. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, thực quản và trực tràng

• Chuẩn bị: Trương ương, bán biên liên, bán chi liên, bạch hoa xà thiệt thảo, đông quỳ và bạch anh mỗi vị 30g.
• Thực hiện: Đem sắc uống, ngày dùng 1 thang.

8. Bài thuốc trị chứng ung thư cổ tử cung do thấp nhiệt độc thịnh

• Chuẩn bị: Hoàng bá 6g, xích thược, thương truật và biển súc mỗi vị 9g, thảo hà sa và bán chi liên mỗi vị 15g, sinh ý dĩ 12g, thổ phục linh và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 30g.
• Thực hiện: Đem sắc uống.

9. Bài thuốc trị ung thư cổ tử cung

• Chuẩn bị: Hương phụ, bạch thược và phục linh mỗi vị 15g, tục đoạn, hải tảo, bán chi liên, đương quy, côn bố và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 24g, sài hồ 9g, toàn yết 6g, ngô công 3 con.
• Thực hiện: Sắc uống.

10. Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh xơ gan

• Chuẩn bị: Bán chi liên 20g, an xoa (sao vàng hạ thổ) 50g và cà gai leo 30g.
• Thực hiện: Đem sắc với 1.5 lít nước trong vòng 30 phút rồi chia nước thành nhiều lần uống và dùng hết trong ngày.

11. Bài thuốc trị chứng hoàng dàn do thấp nhiệt

• Chuẩn bị: Kim tiền thảo, hy thiêm, bán chi liên, đan sâm, nhân trần, cốt khí củ, hồng táo, bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 20g, cam thảo 6g, đại hoàng 5g, hoắc hương 6g, phục linh 10g.
• Thực hiện: Đem sắc lấy nước uống, chia thành nhiều lần uống trong ngày.

12. Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm gan

• Chuẩn bị: Diệp hạ châu, rau dừa kiểng, bán chi liên và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 20g, lá cây kim vàng 30g.
• Thực hiện: Sắc lấy nước uống thay trà.

13. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư

• Chuẩn bị: Cây mảnh cộng khô 25g, bạch hoa xà thiệt thảo 30g, bách giải 30 – 40g và bán chi liên 15g.
• Thực hiện: Đem sắc với 1.5 lít nước còn lại 600ml, dùng uống trước bữa ăn 15 phút.

14. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư gan

• Chuẩn bị: Bạch hoa xà thiệt thảo 40g, bán chi liên 20g, lá cây xạ đen 50 – 60g.
• Thực hiện: Đem đun sôi với 1.5 lít nước trong vòng 20 phút. Dùng nước uống thay trà hằng ngày.

15. Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh tổ đỉa

• Chuẩn bị: Bán chi liên 60g.
• Thực hiện: Sắc lấy nước ngâm rửa vùng da tổn thương.

16. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư môn vị

• Chuẩn bị: Bạch hoa xà thiệt thảo, sài đất và bán chi liên mỗi vị 30g.
• Thực hiện: Đem các vị sắc uống, ngày dùng 1 thang.

Thận trọng khi dùng bán chi liên chữa bệnh

• Mặc dù là thảo dược lành tính, tuy nhiên có trong quá trình sử dụng, dược liệu có thể gây ra một số tác dụng phụ sau:
  • Có thể gây sốt nhẹ trong quá trình dùng.
  • Gây buồn ngủ.
  • Bệnh nhân trước khi phẫu thuật nên dừng bán chi liên ít nhất 2 tuần vì có thể làm máu đông chậm và gây tình trạng chảy máu.

  Để cây thuốc mang lại hiệu quả tốt nhất, trong quá trình sử dụng, cần lưu ý những điều sau:

  • Tránh dùng ở phụ nữ có thai và có huyết hư.
  • Không nên lạm dụng thuốc và dùng quá liều lượng.
  • Nên uống cách bữa ăn khoảng 1-2 tiếng.
  • Đang dùng loại thuốc khác thì không nên dùng bán chi liên vì tương tác của thuốc có thể gây ra phản ứng phụ.
  • Dị ứng với thành phần nào của thuốc hoặc các thực phẩm khác.
  • Đang có rối loạn hoặc tình trạng bệnh lý thì cần hết sức thận trọng khi dùng.

Các đối tượng dùng bán chi liên

• Bệnh nhân u dạ dày, u trực tràng, u vòm họng, u phổi thời kỳ đầu.
• Bệnh nhân viêm gan, xơ gan cổ trướng, viêm ruột thừa.
• Bệnh nhân lao phổi.
• Người dùng để giải độc tố, thanh nhiệt cơ thể.
• Người dùng phòng tránh các khối u bướu.

Trên đây là những thông tin về Bán Chi Liên do kythuatcanhtac.com đã tổng hợp và chia ѕẻ đến các bạn, hy vọng сhúng tôi đã giúp các bạn giải đáр những thắc mắc như Bán Chi Liên là gì, cây Bán Chi Liên trị bệnh gì và cách dùng ra sao. Τuy nhіên trước khi sử dụng, ngườі dùng nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia và bác sĩ, tránh những táс dụng không mоng muốn của vị thuốc bán chi liên gây ra.