Lan phi điệp: cách trồng và chăm sóc ra hoa nhanh

Lan phi điệp là gì?

Lan phi điệp là thực vật thuộc chi Lan hoàng Thảo (Dendrobium). Bên cạnh cái tên phổ biến nhất là lan phi điệp, cây còn có một số tên gọi khác như lan giả hạc, lưỡng điểm hạc,…

Trong tự nhiên, cây phân bố rộng tại nhiều khu vực như New Guinea, Philippines và các quốc gia thuộc Đông Nam Á là Việt Nam, Lào, Thái Lan, Campuchia. Bởi lan phi điệp thích hợp sinh trưởng tại khu vực có khí hậu nhiệt đới nên phát triển rất tốt ở những địa phương này.

Tại một số hòn đảo, người ta tìm thấy hoa tại các khu rừng có độ cao dưới 750m so với mặt nước biển. Tuy nhiên ở đảo New Guinea cây lại sống ở độ cao đến 1300m so với mặt nước biển.

Đặc điểm của lan phi điệp

Thông thường chiều dài của cây và khoảng 100-300cm. Thân cây dài, mềm mại uốn hình cung với những đốt trên thân như cây mía. Khi trưởng thành, thân cây có đường kính ngang với ngón cái.

Lá cây có dạng hình thoi, màu xanh bóng và khá to bản. Lan phi điệp nở hoa khá sai, mỗi bông có đường kính từ 7-10cm. Hoa có thể nở hết hoặc nở không hoàn toàn. Tùy vào loại cây mà bông hoa có màu sắc khác nhau như tím, vàng, trắng,…

Mùi hương hoa khá dễ chịu và cũng đa dạng. Thường hoa sau khi nở có thể giữ được độ tươi trong vòng 3 tuần. Phụ thuộc vào môi trường sống mà thời gian tươi của hoa có thể ngắn hoặc dài hơn.

Hiện nay giá lan phi điệp biến động lớn từ vài trăm đến vài triệu đồng những cây khác nhau. Giá hoa tím và vàng cũng không có quá nhiều sự khác biệt trên thị trường. Tuy nhiên giá lan phi điệp đột biến lại rất cao, có cây lên tới cả tỷ đồng.

Các loại lan phi điệp

Lan tím

Lá cây mọc đối, hình thoi tập chung chủ yếu ở phần đỉnh cây. Mỗi lá trưởng thành dài từ 8-12cm cùng chiều rộng 4-7cm. Trên thân cây chia làm hai phần cố lá và đã rụng lá rất rõ rệt.

Hoa phong lan phi điệp tím dài tới 10cm nở vừa phải. Hoa và lá cây mọc riêng lẻ ở hai phần thân khác nhau. Tại những đốt đã rụng lá sẽ mọc từ 2-3 bông hoa khá sát gốc. Những bông hoa nở thành chùm tại những đoạn cành gần phía mặt đất nhìn rất đẹp.

Thông thường phi điệp tím nở hoa vào tháng 4-8 hàng năm. Cánh hoa màu trắng pha chút tím với phần mắt hoa có màu tím đậm. Sự hài hòa về màu sắc khiến bông phi điệp tím vừa trang nhã lại không kém phần lôi cuốn.

Lan vàng

Phổ biến không kém lan phi điệp tím, hoa vàng được trồng nhiều ở các tỉnh phía bắc nước ta. Thân cây có phần nhỏ bé hơn một chút ,xanh mướt nhìn giàu sức sống chứ không xám trắng như thân phi điệp tím.

Hoa phi điệp vàng mọc thành cụm vào tháng 9 tới tháng 11 hàng năm. Cánh hoa hơi nhỏ, ngắn màu vàng tươi. Phần giữa bông hoa lại có màu nâu và có hình tròn. Hoa cũng mọc tập chung nhiều ở phần sát mặt đất nhưng không trụi lá như phi điệp tím.

Lan trắng

Đặc biệt lan phi điệp 5 cánh trắng có giá hàng tỷ đồng rất nổi tiếng và được nhiều người biết đến. Loại hoa trắng này đã được đem triển lãm tại nhiều nơi và thu hút không ít người xem. Giá của loại cây này cao hơn hẳn loại lan thông thường nên có giá trị kinh tế cao.

Ý nghĩa của lan phi điệp với con người

Hoa phi điệp vàng đại diện cho sự hạnh phúc, vui vẻ và ấm áp. Màu hoa vàng khiến người ta liên tưởng tới ánh mặt trời xóa tan sự u ám nơi tâm hồn. Đặc biệt phi điệp vàng lại mang những đường nét thanh cao và quý phái thể hiện được đẳng cấp khác biệt của loài hoa này so với những loại hoa vàng khác.

Hoa phi điệp tím sở hữu hai màu trắng, tím phân bố hợp lý. Nó vừa có được sự tinh khôi, trong sáng lại mang nét cao quý, kiêu sa. Phần cánh hoa ngoài màu trắng hơi pha tím tạo cảm giác rất sạch sẽ và làm nổi bật phần hoa tím ở giữa.

Thân cây nhỏ, dài có các đốt mang vẻ đẹp hoang dã và kiên định. Tuy vậy cây lại không hề cứng ngắc mà cho người ta cảm giác mềm mại và uyển chuyển. Nhất là loại lan phi điệp tím phải rụng hết lá ở các đốt thì mới có thể mọc hoa. Nó đại diện cho sự tân sinh và cái đẹp tuyệt đối.

Ứng dụng của lan vào đời sống

Chủ yếu cây được trồng làm cảnh để thưởng thức là chính. Đến mùa ra hoa, cây sẽ tăng tính thẩm mỹ của không gian xung quanh lên khá nhiều. Đồng thời hương hoa lan tỏa có mùi thơm đặc trưng rất dễ chịu nên thích hợp trồng nơi đông người.

Bên cạnh tác dụng làm cảnh, lan phi điệp còn là cây dược liệu trong y học. Thân và cành cây sau khi được thu hoạch sẽ được sơ chế và sấy khô làm thuốc. Có thể sử dụng cây hoa này bằng cách đun thuốc hoặc thái nhỏ ngâm rượu.

Theo y học phương đông, cây có vị hơi mặn, ngọt nhạt và tính lạnh nên được dùng để thanh nhiệt, giải độc. Người ta dùng lan phi điệp trong các bài thuốc chữa lao lực, bệnh sinh dục nam và viêm ruột, đau dạ dày. Đây là loài cây quý vừa có tính thẩm mỹ cao lại được dùng làm dược liệu. Lan phi điệp lại phù hợp với khí hậu Việt Nam nên cây được trồng và ứng dụng rộng rãi.

Cách trồng phi điệp

Loại hoa này thích hợp với môi trường sống nước ta nên trồng cây không gặp nhiều khó khăn. Chỉ cần biết cách nhân giống lan phi điệp đúng thì người không chuyên cũng có thể tiến hành trồng cây. Kỹ thuật trồng lan phi điệp cũng đơn giản nên cây được trồng tại nhiều vùng khắp Việt Nam.

Để cây con khỏe mạnh và phát triển tốt, nên chọn cây mẹ đã trưởng thành và không bị bệnh. Phần đoạn giống được chọn là đoạn chắc khỏe, giàu sức sống và không bị xây xát nhiều.

Dùng dao sắc cắt từng đoạn cành dài 30cm để làm giống. Lưu ý quá trình cắt phải cẩn thận không làm dập nát và hỏng các đường mạch ở trong thân. Sau khi cắt, bỏ đoạn giống vào trong dung dịch atonik 2cc b1 để kích thích ra rễ và tăng hoạt tính.

Chuẩn bị chậu đất để tiến hành ươm đoạn giống. Hỗn hợp đất ươm nên trộn lẫn than củi, mùn cưa, xơ dừa và vỏ thông để đảm bảo dưỡng chất và độ phong phú. Không nên quên diệt khuẩn kỹ bằng cách phơi dưới ánh nắng mặt trời bởi đoạn giống bị cắt rất dễ bị vi khuẩn xâm nhập.

Đoạn giống đã được ngâm dung dịch kích thích được giâm vào chậu đất chuẩn bị từ trước. Tiến hành tưới phun sương vừa phải để cây nhanh ra rễ và đủ độ ẩm. Đặt chậu cây tại vị trí thoáng mát, có ánh sáng và nhiệt độ vừa phải.

Cách ghép lan đơn giản

Thường lan phi điệp sẽ được ghép vào mùa đông. Thời điểm này cây đang cứng cáp và dễ ra hoa vào mùa xuân sau khi ghép. Có thể chọn những cây gốc để ghép lan như cây nhãn, vải, ổi, vú sữa,… đều được. 

Hầu như những cây gỗ thân to đều phù hợp để ghép lan. Trừ các loại cây có tinh dầu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của lan phi điệp ra thì các cây còn lại rất dễ ghép.

Khúc gỗ dùng để ghép cây có đường kính to bằng bắp chân là đầy đủ. Khúc gỗ bé quá sẽ gây khó khăn trong việc ghép cây và ảnh hưởng không tốt đến quá trình cây phát triển. Đồng thời khúc gỗ to lại lãng phí và khó khăn trong di chuyển.

Khi ghép cây, tiến hành úp rễ lan vào sát khúc gỗ. Giữ dáng cây ở vị trí hợp lý và dùng dây để cố định dáng. Chú ý không nên dùng dây sắt bơi thân cây mềm sẽ dễ bị tổn thương. Để tăng độ chắc chắn, nên dùng súng bắn ghim để cố định dây buộc chứ không dùng đinh.

Sau khi ghép xong, tiến hành tưới ẩm cho cây để rễ nhanh thích ứng và ăn bám vào trong gỗ. Tùy vào mục đích và điều kiện mà người trồng có thể ghép ngang hoặc đứng cây lan. Loại nào cũng có vẻ đẹp riêng và đều cần cố định chắc bằng dây.

Cách chăm sóc phi điệp

Ánh sáng phù hợp cây phi điệp

Ánh sáng thích hợp giúp cây khỏe mạnh và ra hoa nhiều, đẹp. Cây lan phi điệp không ưa tối nhưng cũng không chịu được ánh sáng trực tiếp quá lâu. Cây thân mềm nên nếu chịu ánh sáng mạnh quá lâu sẽ bị cháy lá và chết. Tuy vậy lan phi điệp sống bám trên cây thân gỗ nên nếu thiếu sáng cũng dễ sinh nấm mốc.

Tưới nước cho phi điệp

Cây sống bám nên nhu cầu về nước không quá cao. Cây phát triển tốt nhất tại nơi có độ ẩm khoảng 50%. Người trồng nên sử dụng phương pháp phun sương để bổ sung độ ẩm cho cây là hợp lý nhất.

Nhiệt độ phù hợp phi điệp

Cây lan phi điệp phù hợp với khí hậu nước ta. Vì vậy chỉ cần đặt cây tại nơi thoáng đãng và có ánh nắng chiếu vừa phải thì cây sẽ phát triển tốt. Khả năng chịu nhiệt và lạnh của cây cũng khá tốt nên người trồng không cần chú ý quá nhiều.

Dinh dưỡng cho phi điệp

Thân cây dài với lá và hoa to nên nhu cầu dinh dưỡng của hoa không hề thấp. Vì vậy người trồng nên bổ sung phân bón cho cây định kỳ để cây khỏe mạnh. Tốt nhất là ưu tiên sử dụng phân bón hữu cơ vừa tốt cho cây lại không ảnh hưởng lâu dài đến môi trường sống.

Bài viết về lan phi điệp của chúng tôi xin kết thúc tại đây. Hy vọng những thông tin mà bài viết cung cấp đã giúp ích cho bạn hiểu biết thêm về loài cây này.

Tham khảo: TỔNG HỢP các loại hoa lan dễ trồng và phổ biến ở Việt Nam